. Bedenk een gezicht bij tweeduizend jaar christendom. Hoe kijkt zo’n gezicht? Angstig? Trots? Verbaasd? Tevreden? Ontgoocheld? Gekweld? Zeg het maar. Picasso zoekt het antwoord en vindt er meerdere. Zijn antwoorden onderkennen niet het gezag dat sinds de Verlichting aan woorden wordt toegekend. Het motief van de Verlichting zou ik omschrijven als: ‘Woorden kunnen wachten, maar gezichten wachten niet. Vlees bederft, dus er is haast. Verf conserveert, maar dan nog: ‘t vervaagt, geschilderde gezichten sterven langzaam. Dus wachten woorden af, want zij verwachten te beërven. Het motief van de verlichting is de rede die de waarheid in pacht heeft. Tenminste, dat denken woorden. Picasso breekt met dit motief en stelt zich in dienst van de gezichten. Dat wordt voor het eerst goed zichtbaar in zijn blauwe periode. Hij schildert dan gezichten van armen en misdeelden die hem omringen. Na enkele jaren ontdekt hij de bezwerende functie van maskers en experimenteert met avatars. Die vormen een beschermend harnas waarmee hij zich
Lees verder...
. In het vaderland Spanje dreigt in 1935 een burgeroorlog uit te breken. En in zijn privéleven loopt het huwelijk met Olga op de klippen. Als Marie-Thérèse dan ook nog zegt dat ze zwanger is van hem, breekt de hel los. Hij moet een keuze gaan maken en als er iets is dat hij niet kan, is het kiezen. Een scheiding wil hij niet omdat hij niet de helft van zijn schilderijen en geld wil afstaan. Hij wikt en weegt, twijfelt… en wordt eind 1936 verliefd op een andere vrouw, Dora Maar. Maar zover is het nog niet. Hij maakt in 1935 als een dolle etsen: de Minotauromachie. De serie wordt uitgegeven in de Vollard Suite (1939) en wordt door critici als een hoogtepunt in zijn oeuvre beschouwd. De mythische minotaurus is dan zijn nieuwe avatar. De complete serie is in 2013 in Madrid tentoongesteld onder de titel: Picasso in zijn labyrint. (Zie het spannende introductiefilmpje voor deze tentoonstelling.) Kunstcriticus
Lees verder...
. Hoe diep en hoe ver moet een mens gaan om de aard van zijn wezen te doorgronden? En hoe verloopt die reis door het collectief bewuste dat geschiedenis heet? Waar begint de tocht en waar kom je uit? Voor Picasso ligt de oorsprong 30.000 jaar terug, in Noord-Spanje, in de grot van Altamira. Hier werden grotschilderingen ontdekt in 1879. De wereld stond op zijn kop, een strijd ontbrandde tussen historici en de kerkelijke autoriteiten omdat het Bijbelse scheppingsverhaal ter discussie stond. De film Finding Altamira (2016) vertelt het dramatische verhaal van de amateur-archeoloog en zijn dochter, die de prehistorische schilderingen ontdekten. Oer-schilder Picasso zou gezegd hebben, nadat hij de grot had bezocht en weer buiten stond: ‘Alles na Altamira is decadentie.’ Hiermee aangevend dat de ware schilderkunst in Altamira te bewonderen is en dat alles erna een aftreksel is van deze oer-schildering. Echter, Picasso’s vermeende uitspraak, vaak geciteerd, gekopieerd en opnieuw geciteerd, maakt deel uit van de Picasso-mythe. Hij
Lees verder...
. Het jachtseizoen was geopend. Maar als ik dacht hem in het vizier te hebben, dan was ’t steeds mijn eigen masker, het keek me in de spiegel aan. Onvermijdelijk stel je je dan de vraag: herkent een schaap de wolf in schaapskleren, of is het een wolf die zijn verklede soortgenoot herkent? Picasso proberen te begrijpen, is verslavend. Critici van zijn werk beamen dit. Wie zich in zijn kunst verdiept, komt er niet gauw van los. Dit is al mijn 6e stuk over hem en er staan er nog 2 in de steigers. Wat maakt het willen ontmaskeren zo verslavend? Het is denk ik mijn jachtinstinct dat de krachtmeting inschat en snuffelend sporen zoekt in de Picasso-mythe. Of misschien ben ik de zoveelste stier in de arena en jaag ik op een rode doek waarachter niets zit? Aanvankelijk wilde ik weten waarom Picasso het paard zo afbeult. En nu dwaal ik in het labyrintische oog van zijn stier. Het
Lees verder...