Woede Wie had dit gedacht? Dachten jij en ik in 1991 niet dat de Koude Oorlog over was? We hadden het mis, want met het verdwijnen van het ijzeren gordijn verzamelden Russische vrouwen hun gouden sieraden en verguldden daarmee de daken van de kerken. Hun Russisch-Orthodoxe kerk steunt nu Poetins oorlogspropaganda, het Patriarchaat van Moskou eist de mannen en zonen op. Dit patriarchaat laat zien hoe het is gesteld met Russisch vaderschap: vaders en zonen zijn generaties lang onderdrukt of vermoord, eerst onder de tsaren, toen onder Stalin en het communisme en nu onder Poetins nationalistische dictatuur. Het is voorstelbaar dat het empathisch vermogen verloren ging. Dus dienen Russen nu zonder bezwaar als kanonnenvoer. Over Russische moeders zwijg ik liever. Of nee! De test ligt in Picasso’s Guernica. Als ze hun kerststal opzij schoven en zouden kijken naar Picasso’s schilderij, zouden ze dan niet de moed hebben zichzelf onder ogen te zien? Misschien, want een kunstwerk blijft een kwestie van
Lees verder...
De betekenis van de ziel lijkt in het maatschappelijk debat te zijn verdwenen. Het woord bestaat nog wel in de taal, maar waart erin rond als een spook. Sporadisch doet een politicus wel eens een poging om te bezielen, maar succesvol is dat niet, zo sloeg voormalig premier Balkenende eens een raar figuur toen hij Nederlanders opriep tot een VOC-mentaliteit. In die tijd verscheen ook het essay Adel van de Geest (2009) van Rob Riemen die waarschuwde dat in een gepolitiseerde wereld moralisten de dienst uitmaken ten koste van de vrijheid van de cultuur. Hij riep in zijn boek de lezers op zich om hun ziel te bekommeren. Zijn oproep kwam echter zelf eerder moraliserend dan bezielend over. Wel bracht hij voor het voetlicht dat er in het huidige maatschappelijk bestel weinig animo of ontvankelijkheid is voor een adel van de geest. Toen kwam cultuurfilosoof Peter Sloterdijk op een zondagochtend op bezoek in het boekenprogramma van Wim Brands. Sloterdijk werd
Lees verder...